Untitled Album
By Maryam Tajik
می‌ستاییم مهر ِدارنده ی دشت‌های پهناور را،
او که به همه‌ی سرزمین‌های ایرانی،
خانمانی پُر از آشتی، پُر از آرامی و پُر از شادی می‌بخشد ♥
آغاز جشن مهرگان ، این بزرگترین جشن ایرانیان و ایرانی تباران ،پس از نوروز را، به همه ی هم میهنانم در هر گوشه ی گیتی، و در ایــــران بـــــزرگ، از کاشغر و هندوکش و دره ی سند تا تیسفون و کردستان باختری و میانرودان ، و از بحرین و بنیاد اردشیر تا قفقاز و داغستان و فرارودان، و از تاجیکستان و سرقتند و بخارا تا خراسان (افغانستان) و ایران شادباش میگویم و برای همه ی شما همتبارانم آرزوی بهزیستی و بهروزی و شادکامی دارم. ♥ ♥ ♥
اکنون درباره ی مهرگان:
مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن‌های ایرانیان و ایرانی تباران است که در مهر روز از ماه مهر (میزان) برگزار میشود. «مهرگان» پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده‌است. این جشن در جوامع ایرانی خارج از ایران نیز به گستردگی برگزار میشود. و در روزهای آغازین فصل پاییز برگزار میشود.
زمان برگزاری جشن مهرگان در زمام هخامنشیان یکم ماه مهر و آغاز فصل پاییز بوده‌است و این شیوه تا اواخر دوره اشکانی نیز دوام داشته‌است. اما از در دوره ساسانی، جشن مهرگان به مهر روز از مهر ماه یا شانزدهم ماه مهر منتقل شد. و اکنون حدود دو هزار سال است که این جشن به شانزدهمین روز این ماه یا مهر روز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب است.
در زمان ساسانیان بر این باور بودند که اهوره‌مزدا یاقوت را در روز نوروز و زبرجد را در روز مهرگان آفریده‌است و از دیر باز ایرانیان بر این باور بودند که در این روز کاوه آهنگر علیه ضحاک به پاخواست و فریدون بر اژی دهاک(ضحاک) غلبه کرد.
ابوریحان بیرونی در «آثارالباقیه» از زبان «سلمان فارسی» درباره این روز آورده است:
«… ما در عهد زرتشتی بودن (ساسانی) می‌گفتیم، خداوند برای زینت بندگان خود یاقوت را در نوروز و زبرجد را در مهرگان بیرون آورد و فضل این دو روز بر روزهای دیگر مانند فضل یاقوت و زبرجد است بر جواهرهای دیگر …»
مردم "ایــــــــران بـــــزرگ" از هزاره دوم پیش از میلاد آن را جشن می‌گیرند. و مهرگان نیز همانند نوروز با مراسم خاص و آداب و رسوم ویژه برگزار میشود. مهر یا میترا در زبان فارسی به معنای «فروغ، روشنایی، دوستی، پیوستگی، پیوند و محبت» است و ضد دروغ، دروغ گویی، پیمان شکنی و نامهربانی کردن است. فلسفه جشن مهرگان سپاسگزاری از خداوند به خاطر نعمت‌هایی است که به انسان ارزانی داشته و تحکیم دوستی و محبت میان انسانهاست.
در برهان قاطع «خلف تبریزی» نیز درباره‌ی مهرگان نوشته است :
«مهرگان نام روز شانزدهم از هر ماه و نام ماه هفتم از سال شمسی باشد و نزد فارسیان بعد از جشن و عید نوروز که روز اول آمدن آفتاب است به برج حمل از این بزرگ تر جشنی نمی‌باشد.
مهرگان از ديد چكامه سرايان پارسی گوی :
ملـــــــكا جشـــــــن مهرگــــــــــان آمد
جشـــــن شـــاهان و خســـــــروان آمد
"رودکی سمرقندی"
آدينـــــــــه و مهرگـــــــــــان و مـاه نو
باشند خجستــــــه هر سه بر خســرو
"قطران تبریزی"
فــریـدون فـــــــــرخ بـه گـــــــــرز نـبـرد
ز ضـحـاک تــــــــــازی بـرآورد گـــــــــرد
"اسدی توسی"
شاد باشید که جشــن مهرگــــــان آمد
بانگ و آوای ِدَرای ِکــــــــــــــــاروان آمد
کاروان مهرگــــــــــــــــــان از خَزران آمد
یا ز اقصــــــــــــای بــلاد چینستان آمد
نا از این آمـــــــــــــد، بالله نه از آن آمد
که ز فردوس برین وز آسمــــــــــان آمد
مهرگان آمد، هــــــــــان در بگشاییدش
اندر آرید و تواضـــــــــــع بنماییــــــدش
از غبار راه ایــــــــــــدر بـزداییــــــــدش
بنشانید و به لب خـــــــــــرد نجاییدش
خوب دارید و فـــــــــــرمـان بستاییدش
هرزمان خدمت لختـــــــــی بفزاییدش
"منوچهری دامغانی"
به روز خجستـــــــــه سرِ مهـــــــــر ماه
به ســـــر بر نهـــــــــــاد آن کـیانی کلاه
زمانه بــــی اندوه گشت از بــــــــــــدی
گرفتند هــــــــــــــــــــــر کس ره بخردی
دل از داوری‌ها بپــــــــــــــرداختنـــــــــد
به آیین یکی جشـــــن نــــــــو ساختند
نشستند فرزانگــــــــــــان شادکـــــــام
گرفتند هر یک ز یاقــــــــــــوت جـــــــام
مـیِ روشن و چهره ی شـــــــــــاه نــو
جــــهان نو ز داد از سرِ مــــــــــاه نــــو
بفـــــــــــرمود تا آتش افروختنــــــــــــد
همه عنبـــر و زعفـــــــــــــران سوختند
پرستیدن مهرگــــــــــــــــان دین اوست
تن‌آسانی و خوردن آییـــــــــــــن اوست
اگر یادگــــــــــارست ازو ماه و مـــــــهر
بکوش و به رنج ایچ منمای چـــــــــــهر
"فردوسی توسی"
مهـــــــرگان آمد گرفته فالش از نيكی مثال
نيک روز ونيک جشن و نيک وقت ونيک فال
"عنصری"
روز مهـــر و مـاه مهــر و جشن فرخ مهرگان
مهر بیفــرازی ای نگـــاه ماه چهر مهربــــان
مهربانی کن به جشــــن مهرگان و روز مهر
مهربانی کن به روز مهـر و جشن مهرگـــان
"مسعود سعد سلمان"
او که به همه‌ی سرزمین‌های ایرانی،
خانمانی پُر از آشتی، پُر از آرامی و پُر از شادی می‌بخشد ♥
آغاز جشن مهرگان ، این بزرگترین جشن ایرانیان و ایرانی تباران ،پس از نوروز را، به همه ی هم میهنانم در هر گوشه ی گیتی، و در ایــــران بـــــزرگ، از کاشغر و هندوکش و دره ی سند تا تیسفون و کردستان باختری و میانرودان ، و از بحرین و بنیاد اردشیر تا قفقاز و داغستان و فرارودان، و از تاجیکستان و سرقتند و بخارا تا خراسان (افغانستان) و ایران شادباش میگویم و برای همه ی شما همتبارانم آرزوی بهزیستی و بهروزی و شادکامی دارم. ♥ ♥ ♥
اکنون درباره ی مهرگان:
مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن‌های ایرانیان و ایرانی تباران است که در مهر روز از ماه مهر (میزان) برگزار میشود. «مهرگان» پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده‌است. این جشن در جوامع ایرانی خارج از ایران نیز به گستردگی برگزار میشود. و در روزهای آغازین فصل پاییز برگزار میشود.
زمان برگزاری جشن مهرگان در زمام هخامنشیان یکم ماه مهر و آغاز فصل پاییز بوده‌است و این شیوه تا اواخر دوره اشکانی نیز دوام داشته‌است. اما از در دوره ساسانی، جشن مهرگان به مهر روز از مهر ماه یا شانزدهم ماه مهر منتقل شد. و اکنون حدود دو هزار سال است که این جشن به شانزدهمین روز این ماه یا مهر روز از مهرماه در گاهشماری ایرانی منسوب است.
در زمان ساسانیان بر این باور بودند که اهوره‌مزدا یاقوت را در روز نوروز و زبرجد را در روز مهرگان آفریده‌است و از دیر باز ایرانیان بر این باور بودند که در این روز کاوه آهنگر علیه ضحاک به پاخواست و فریدون بر اژی دهاک(ضحاک) غلبه کرد.
ابوریحان بیرونی در «آثارالباقیه» از زبان «سلمان فارسی» درباره این روز آورده است:
«… ما در عهد زرتشتی بودن (ساسانی) می‌گفتیم، خداوند برای زینت بندگان خود یاقوت را در نوروز و زبرجد را در مهرگان بیرون آورد و فضل این دو روز بر روزهای دیگر مانند فضل یاقوت و زبرجد است بر جواهرهای دیگر …»
مردم "ایــــــــران بـــــزرگ" از هزاره دوم پیش از میلاد آن را جشن می‌گیرند. و مهرگان نیز همانند نوروز با مراسم خاص و آداب و رسوم ویژه برگزار میشود. مهر یا میترا در زبان فارسی به معنای «فروغ، روشنایی، دوستی، پیوستگی، پیوند و محبت» است و ضد دروغ، دروغ گویی، پیمان شکنی و نامهربانی کردن است. فلسفه جشن مهرگان سپاسگزاری از خداوند به خاطر نعمت‌هایی است که به انسان ارزانی داشته و تحکیم دوستی و محبت میان انسانهاست.
در برهان قاطع «خلف تبریزی» نیز درباره‌ی مهرگان نوشته است :
«مهرگان نام روز شانزدهم از هر ماه و نام ماه هفتم از سال شمسی باشد و نزد فارسیان بعد از جشن و عید نوروز که روز اول آمدن آفتاب است به برج حمل از این بزرگ تر جشنی نمی‌باشد.
مهرگان از ديد چكامه سرايان پارسی گوی :
ملـــــــكا جشـــــــن مهرگــــــــــان آمد
جشـــــن شـــاهان و خســـــــروان آمد
"رودکی سمرقندی"
آدينـــــــــه و مهرگـــــــــــان و مـاه نو
باشند خجستــــــه هر سه بر خســرو
"قطران تبریزی"
فــریـدون فـــــــــرخ بـه گـــــــــرز نـبـرد
ز ضـحـاک تــــــــــازی بـرآورد گـــــــــرد
"اسدی توسی"
شاد باشید که جشــن مهرگــــــان آمد
بانگ و آوای ِدَرای ِکــــــــــــــــاروان آمد
کاروان مهرگــــــــــــــــــان از خَزران آمد
یا ز اقصــــــــــــای بــلاد چینستان آمد
نا از این آمـــــــــــــد، بالله نه از آن آمد
که ز فردوس برین وز آسمــــــــــان آمد
مهرگان آمد، هــــــــــان در بگشاییدش
اندر آرید و تواضـــــــــــع بنماییــــــدش
از غبار راه ایــــــــــــدر بـزداییــــــــدش
بنشانید و به لب خـــــــــــرد نجاییدش
خوب دارید و فـــــــــــرمـان بستاییدش
هرزمان خدمت لختـــــــــی بفزاییدش
"منوچهری دامغانی"
به روز خجستـــــــــه سرِ مهـــــــــر ماه
به ســـــر بر نهـــــــــــاد آن کـیانی کلاه
زمانه بــــی اندوه گشت از بــــــــــــدی
گرفتند هــــــــــــــــــــــر کس ره بخردی
دل از داوری‌ها بپــــــــــــــرداختنـــــــــد
به آیین یکی جشـــــن نــــــــو ساختند
نشستند فرزانگــــــــــــان شادکـــــــام
گرفتند هر یک ز یاقــــــــــــوت جـــــــام
مـیِ روشن و چهره ی شـــــــــــاه نــو
جــــهان نو ز داد از سرِ مــــــــــاه نــــو
بفـــــــــــرمود تا آتش افروختنــــــــــــد
همه عنبـــر و زعفـــــــــــــران سوختند
پرستیدن مهرگــــــــــــــــان دین اوست
تن‌آسانی و خوردن آییـــــــــــــن اوست
اگر یادگــــــــــارست ازو ماه و مـــــــهر
بکوش و به رنج ایچ منمای چـــــــــــهر
"فردوسی توسی"
مهـــــــرگان آمد گرفته فالش از نيكی مثال
نيک روز ونيک جشن و نيک وقت ونيک فال
"عنصری"
روز مهـــر و مـاه مهــر و جشن فرخ مهرگان
مهر بیفــرازی ای نگـــاه ماه چهر مهربــــان
مهربانی کن به جشــــن مهرگان و روز مهر
مهربانی کن به روز مهـر و جشن مهرگـــان
"مسعود سعد سلمان"
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر